De afgelopen 10 jaar zijn bij wind op zee grote successen bereikt. De 40% kostenreductie die in het Energieakkoord van 2013 werd geambieerd werd ruimschoots gehaald. Sterker nog, het ging zo voorspoedig dat er geen subsidie voor de bouwers meer aan te pas hoefde te komen. De ontwikkelkosten van een windpark daalden snel en scherp. Dat had te maken met de goed doordachte manier waarop de uitgifte van windparken werd aangepakt. Maar de externe omstandigheden zaten ook volop mee. Staal en andere materialen waren goedkoop, de rente was laag, de offshoresector had weinig opdrachten vanuit de olie- en gasindustrie. Dat is allemaal radicaal veranderd. De hoge inflatie heeft geleid tot forse kostenstijgingen. Dat kostenniveau lijkt de komende jaren aan te houden, terwijl de prijs van elektriciteit alweer flink is gedaald. Het zal daarom voor bouwers heel moeilijk, zo niet onmogelijk worden om elektriciteit aan te bieden tegen een competitieve prijs. Overal op de wereld luiden bouwers van windparken de noodklok. Ook in Nederland horen we zorgelijke geluiden.

Tijd om de SDE++ weer van stal te halen zou je dus denken. Maar helaas, dat kan niet in deze tender. De successen uit het verleden zijn vertaald in de inschrijfvoorwaarden. Subsidievrij is de eis. Sterker nog: van bouwers wordt een financieel bod gevraagd dat kan oplopen tot wel € 5 per MWh. Zo’n aanpak past op zich bij een markconforme manier om schaarse ruimte te verdelen. Het is echter de vraag of de omstandigheden hier al rijp voor zijn, en of dit niet een veel te optimistische kijk op de ontwikkeling is. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

Ik hoop van ganser harte dat de tender voor IJmuiden Ver alsnog een succes wordt. Maar de kans is groot dat er geen groene elektriciteit voor de markt beschikbaar gaat komen tegen een aanvaardbare prijs. Als we dan daarna pas gaan nadenken wat dat betekent, en of de voorwaarden voor een volgende tender moeten worden aangepast, zijn we zo weer een jaar verder. Dat schiet niet op. In het belang van de klimaatambities is het te hopen dat het ministerie snel gaat nadenken over een ander systeem voor de volgende tenders.