“Om aan de Nederlandse en de Europese klimaatdoelen te kunnen voldoen, is CCS absoluut nodig”, trapt Natalya af. “Voor veel andere opties, zoals grootschalige elektrificatie en de toepassing van waterstof, moeten we nog enorme hobbels nemen. We weten dat die opties onvoldoende zijn om op de korte termijn de gestelde doelen te bereiken. Met CCS kunnen we wel grote stappen zetten en bovendien ook nog relatief snel. In Rotterdam is onlangs gestart met de aanleg van het eerste CO₂-opslagproject in Nederland, Porthos. Dat laat zien dat CCS geen utopie meer is, maar een realistisch toekomstbeeld. Er zijn op dit moment simpelweg weinig haalbare, schaalbare en betaalbare alternatieven voor CCS.”

Hans Grünfeld onderschrijft deze schets van Natalya. Hij ziet CCS niet als ‘nice to have’ maar als ‘need to have’. Maar wanneer we in Nederland grootschaliger aan de slag gaan met het afvangen en opslaan van CO₂ moeten daarover goede afspraken worden gemaakt. “Op de eerste plaats is het van belang dat de overheid een langetermijnvisie ontwikkelt over CCS. Nederland kan op dit terrein echt een voortrekkersrol gaan spelen. Wij hebben niet alleen veel CO₂-uitstoot die we kunnen afvangen, maar ook lege gasvelden vlak voor de kust die we als opslag kunnen gebruiken. Daarbij beschikken we voor een deel zelfs al over infrastructuur en hebben we heel veel kennis en ervaring in huis. Nu doorpakken, kan het vestigingsklimaat een positieve boost geven.”

Een ander belangrijk punt waarvoor het Sectorteam CCS aandacht vraagt, is de marktordening. “Ook daar moet de overheid een rol gaan spelen”, vindt Natalya. “De industrie heeft behoefte aan transparantie en regulering van de tarieven.” Voor een aantrekkelijk, efficiënt en grootschalig systeem zijn die tarieven erg belangrijk. En daarin ligt volgens Hans nog een flinke uitdaging. “Wie gaat wat betalen? Als je de kosten van het grootschalige netwerk bij de eerste gebruikers neerlegt, worden zij ‘gestraft’ voor hun voorlopersrol en dat is vanzelfsprekend niet wat je wil. We moeten een goed functionerende markt creëren, met duidelijke rollen, eerlijke tarieven en transparante afspraken.”

Natalya en Hans benadrukken dat CCS de komende jaren echt het verschil kan maken. “CCS kan onderdeel zijn van het toekomstig verdienmodel van Nederland”, meent Natalya. “De EU heeft onlangs de ambitie uitgesproken om in 2040 op jaarbasis 280 megaton CO₂ af te vangen. Ter illustratie: dat zijn ruim honderd raffinaderijen als die van ons in Rotterdam. Die CO₂ moet ergens naartoe en Nederland kan daarin dus een unieke rol spelen. Het is een prachtige kans om te bouwen aan een duurzame economie. Bovendien biedt CCS kansen voor de ontwikkeling van bio-methaan en synthetische brandstoffen, waardoor CCS in de toekomst ook kan bijdragen aan het realiseren van negatieve emissies.”